مقالات

معرفی انواع سایز پیستون خودرو

معرفی انواع سایز پیستون خودرو

معرفی انواع سایز پیستون خودرو

پیستون، یکی از قطعات کلیدی موتور خودرو است که وظیفه‌ی اصلی آن تبدیل انرژی احتراق به حرکت مکانیکی می‌باشد. این قطعه‌ی کوچک اما حیاتی، درون سیلندر حرکت رفت و برگشتی دارد و نقش اساسی در عملکرد موتور ایفا می‌کند.

اما یکی از مهم‌ترین مواردی که هنگام تعویض یا خرید پیستون باید در نظر داشت، سایز پیستون خودرو است. در این مقاله به‌صورت تخصصی به بررسی انواع سایز پیستون خودرو در خودروهای ایرانی می‌پردازیم و توضیح می‌دهیم چرا انتخاب سایز مناسب پیستون، می‌تواند عملکرد موتور را بهینه یا در صورت اشتباه، آسیب‌زا باشد.

پیستون چه وظیفه‌ای دارد؟

قبل از پرداختن به سایز پیستون، بهتر است عملکرد این قطعه را بشناسیم. پیستون قطعه‌ای فلزی و استوانه‌ای شکل است که درون سیلندر حرکت می‌کند. در زمان احتراق، گازهای منبسط شده باعث فشار به پیستون می‌شوند و پیستون نیز این نیرو را به شاتون منتقل می‌کند تا در نهایت میل‌لنگ به چرخش درآید. اگر پیستون دچار آسیب شود یا سایز آن با سیلندر هماهنگ نباشد، نه تنها راندمان موتور کاهش می‌یابد، بلکه ممکن است باعث روغن‌سوزی، کاهش توان، مصرف سوخت بالا و حتی قفل کردن موتور شود.

چرا سایز پیستون خودرو اهمیت دارد؟

سایز پیستون خودرو به‌طور مستقیم با قطر داخلی سیلندر مرتبط است. این سایز به صدم میلی‌متر اندازه‌گیری می‌شود و معمولاً روی پیستون حک شده است. استفاده از پیستون با سایز نامناسب می‌تواند مشکلات زیر را ایجاد کند:

افت فشار داخل سیلندر
عدم احتراق کامل سوخت
افزایش اصطحکاک بین پیستون و سیلندر
روغن‌سوزی و دود آبی
داغ شدن غیرعادی موتور
گیر کردن پیستون و آسیب به دیواره سیلندر

به همین دلیل، انتخاب دقیق سایز پیستون برای هر خودرو کاملاً ضروری است.
انواع سایز پیستون خودرو

در خودروهای تولید داخل مانند پژو، پراید، سمند، تیبا، دنا، رانا و غیره، سایز پیستون‌ها به دو صورت کلی عرضه می‌شوند:

پیستون استاندارد (STD)
پیستون اورسایز (Oversize)

1.پیستون استاندارد (STD)

پیستون استاندارد، همان قطعه‌ای است که کارخانه خودرو‌سازی روی موتور نصب می‌کند. اگر موتور خودرو باز نشده و سیلندرها سالم باشند، معمولاً نیاز به استفاده از پیستون استاندارد است. در جدول زیر چند نمونه سایز استاندارد پیستون در خودروهای ایرانی آورده شده است:

نام خودرو

سایز استاندارد پیستون (میلی‌متر)

پراید

68.50

پژو 405/پارس

83.00

سمند (EF7)

79.00

تیبا

72.00

دنا

79.00

رانا

79.00
2.پیستون اورسایز (Oversize)

در صورتی که موتور خودرو تعمیر اساسی شده یا سیلندر تراش خورده باشد، نیاز به استفاده از پیستون اورسایز خواهد بود. این پیستون‌ها قطر بیشتری دارند و معمولاً در سایزهای زیر تولید می‌شوند:

+0.25 میلی‌متر
+0.50 میلی‌متر
+0.75 میلی‌متر
+1.00 میلی‌متر

این سایزها نیز روی بدنه پیستون حک می‌شوند (مثلاً: 83.50+ برای پیستون پژو 405 اورسایز نیم).

پیستون خودرو

چه زمانی نیاز به پیستون اورسایز داریم؟

اگر یکی از شرایط زیر برای خودروی شما اتفاق افتاده، احتمالاً نیاز به پیستون اورسایز دارید:

افت کمپرس موتور
خط افتادگی یا خراش در دیواره سیلندر
مصرف بالای روغن
صدای غیرعادی موتور
کاهش محسوس توان موتور
تعمیر کامل یا تعویض کامل قطعات داخلی موتور

در این شرایط، تراشکار ابتدا سیلندر را بازدید و اندازه‌گیری می‌کند و سپس مشخص می‌شود چه سایزی از پیستون اورسایز مناسب است.
جدول سایز پیستون خودرو به تفکیک خودروهای ایرانی

خودرو

سایز STD (میلی‌متر)

+0.25

+0.50

+0.75

+1.00

پراید

68.50

68.75

69.00

69.25

69.50

پژو 405/پارس

83.00

83.25

83.50

83.75

84.00

سمند EF7

79.00

79.25

79.50

79.75

80.00

تیبا

72.00

72.25

72.50

72.75

73.00

دنا

79.00

79.25

79.50

79.75

80.00

رانا

79.00

79.25

79.50

79.75

80.00

تفاوت پیستون آلومینیومی و چدنی در چیست؟

پیستون‌ها معمولاً از دو جنس تولید می‌شوند:

آلومینیومی: سبک‌تر، هدایت حرارتی بهتر، مناسب برای خودروهای سواری.
چدنی: سنگین‌تر، مقاوم‌تر در برابر فشار بالا، بیشتر برای خودروهای سنگین.

با توجه به این تفاوت، ممکن است ضخامت و طراحی پیستون بسته به جنس، اندکی متفاوت باشد که در انتخاب سایز نهایی تاثیرگذار است.
راهنمای خرید پیستون خودرو

اگر قصد خرید پیستون خودرو را دارید، به این نکات توجه کنید:

حتماً از برند معتبر تهیه شود.
اندازه‌گیری دقیق سیلندر قبل از خرید ضروری است.
از فروشگاه‌های معتبر و با ضمانت خرید کنید.
توجه به نوع موتور و مدل دقیق خودرو بسیار مهم است.